Digitalizacja
Fotografowanie dokumentów luźnych (listy, metryki, nobilitacje, dyplomy)
Sprzęt
Do fotografowania dokumentów luźnych z Twoich zbiorów potrzebny będzie cyfrowy aparat fotograficzny. Nie musi to być bardzo drogi, skomplikowany sprzęt. Ważne, żeby umożliwiał manualne ustawianie czasu naświetlania, przysłony, czułości ISO oraz żeby był wyposażony w zoom optyczny lub w wymienne obiektywy. Rozdzielczość matrycy nie jest kryterium decydującym. Jeżeli w archiwum znajdują się obiekty nie przekraczające rozmiarem kartki formatu A4, to wystarczy matryca o rozdzielczości minimum 10 Mpix.
Konieczne będzie również odpowiednie oświetlenie. Nie korzystaj z wbudowanej w aparat lampy błyskowej. Ustaw dwa źródła światła stałego po obu stronach fotografowanej powierzchni. Zwróć uwagę na to, żeby znajdowały się w tej samej odległości od obiektu i na jednakowej wysokości, a także by były umieszczone pod identycznym kątem względem dokumentu. Staraj się tak je ustawić, żeby fotografowany obszar był możliwie równomiernie oświetlony. Do tego celu doskonale nadają się lampy LED. Zapewniają dobre odwzorowanie barw i są stosunkowo niedrogie.
Wykonywanie zdjęć „z ręki” może przynieść niezadowalający efekt. W związku z tym warto się zaopatrzyć w statyw, umożliwiający stabilne i bezpieczne zamocowanie aparatu nad fotografowanymi obiektami oraz regulację odległości urządzenia od fotografowanego obiektu.
Ekspert radzi
Przy tego typu fotografiach doskonale sprawdza się statyw kolumnowy – zapewnia odpowiednią stabilność nawet przy korzystaniu z ciężkich „lustrzanek” i daje najlepszy komfort pracy.
Fotografowanie
Fotografowanie dokumentów luźnych z rodzinnego archiwum nie jest trudne. Nie należy korzystać z trybów automatycznych aparatu, gdyż w tego typu zdjęciach się one nie sprawdzają. W dalszej części znajdziesz kilka porad, które pomogą Ci w zrobieniu zdjęć dobrej jakości.
Ustawienia aparatu:
- Zastosuj możliwie najniższą czułość ISO, żeby zminimalizować niepożądane szumy;
- Wybierz najwyższą rozdzielczość jaką oferuje urządzenie (większość cyfrowych aparatów fotograficznych daje możliwość dokonania tego rodzaju ustawień);
- Ustaw przysłonę w przedziale 5,6–8, dzięki czemu uzyskasz odpowiednią głębię ostrości;
- Korzystaj z ogniskowej 50–100 mm (w przeliczeniu na klatkę filmu małoobrazkowego) – zbyt krótka ogniskowa (szeroki kąt) spowoduje niepotrzebne zniekształcenia perspektywy, a zbyt długa (tele) nie pozwoli Ci na zmieszczenie w kadrze całego obiektu. Dobierz taką odległość aparatu lub taką ogniskową, aby fotografowany obiekt zajmował minimum 70% kadru;.
- Fotografie możesz wykonywać w popularnym formacie JPEG. Jeżeli jesteś zaawansowanym użytkownikiem, możesz zapisywać zdjęcia w postaci tzw. cyfrowego negatywu (w zależności od producenta może to być np. RAW, NEF), a następnie wywoływać je do formatu TIF lub JPEG.
Jeżeli masz możliwość, połącz swój aparat z komputerem. Pozwoli to na sterowanie ustawieniami urządzenia, wyzwalanie migawki oraz zapisywanie zdjęć bezpośrednio na dysku. Dzięki temu można będzie korzystać z funkcji podglądu na żywo, co znacząco ułatwi odpowiednie układanie obiektów.
Żeby zminimalizować ryzyko poruszenia zdjęć, uruchamiaj migawkę za pomocą komputera, wężyka spustowego, wyzwalacza radiowego lub samowyzwalacza.
Stanowisko pracy umieść w takim miejscu, aby światło słoneczne nie padało bezpośrednio na fotografowaną powierzchnię. Zanim zaczniesz działać, zamocuj aparat na statywie. Powinien on być skierowany obiektywem w dół, równolegle do obiektu. W prawidłowym umieszczeniu aparatu pomocna będzie poziomica fotograficzna.
Pamiętaj o naładowaniu akumulatorów lub zgromadzeniu odpowiedniego zapasu baterii, żeby nie przerywać pracy w nieoczekiwanym (i niepożądanym) momencie. Możesz również korzystać z zasilacza sieciowego. Zadbaj o odpowiednią ilość wolnego miejsca na karcie pamięci lub na dysku komputera.
Połóż na fotografowanej powierzchni białą kartkę. Ustaw odpowiedni czas naświetlania, żeby uniknąć prześwietlenia lub niedoświetlenia zdjęć.
Ustaw ostrość w aparacie. Jeżeli odległość fotografowanych obiektów od aparatu nie będzie się podczas pracy zmieniała, możesz to zrobić jednorazowo dla wszystkich zdjęć. W tym celu połóż obiekt o wysokim kontraście (np. zadrukowaną kartkę) na środku fotografowanej powierzchni i ustaw na nim ostrość. Następnie wyłącz w aparacie funkcję automatycznego ostrzenia (autofocus). Jeżeli odległość obiektywu zmieni się lub gdy zauważysz, że fotografie są nieostre, powtórz tę procedurę.
Stosuj jednolite, neutralne, matowe tło (białe, szare lub czarne). Zadbaj o poprawną kompozycję zdjęcia – nie umieszczaj w kadrze zbędnych przedmiotów i ułóż dokument płasko na środku fotografowanej powierzchni. Wykonuj kopie cyfrowe wszystkich materiałów zachowując identyczne ustawienia aparatu. Fotografuj dokumenty pojedynczo zwracając uwagę na to, by nie pominąć żadnej zapisanej strony.
Ekspert radzi:
Bardzo przydatnym narzędziem pomocnym przy ustawianiu balansu bieli oraz czasu naświetlania jest wzornik bieli. Znając jego wartości RGB można precyzyjnie wyregulować parametry aparatu. Dzięki temu fotografie będą poprawnie naświetlone, z prawidłowo odwzorowanymi kolorami, a także powtarzalne.
