Kolekcja rodziny Łuców

Senior rodziny Łuców, Maciej Łuc, urodził się w Tuligłowach w powiecie jarosławskim. Jako młody człowiek trafił w szeregi tworzącego się wojska polskiego i brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Następnie został skierowany do Pińska (woj. białostockie). Pełnił tam służbę w Izbie Chorych 84. Pułku Piechoty, który w 1934 r. został przemianowany na 84. Pułk Strzelców Poleskich. W Pińsku poznał swoją przyszłą żonę, Anną Jaroszewicz, z którą miał dwójkę dzieci – Stanisławę (ur. 1923 r.) i Czesława.

Po wybuchu II wojny światowej, Maciej wraz ze swoim pułkiem, w składzie 30. Dywizji Piechoty, brał udział w walkach m.in. pod Mokrą i Modlinem. W trakcie działań wojennych został ranny i dostał się do niewoli niemieckiej.

Jego mieszkająca w Pińsku rodzina została skazana na deportację w głąb Związku Sowieckiego. Dramatyczny dzień wywózki przypadł na 13 marca 1940 r. Anna Łuc wraz z dwójką dzieci została zmuszona do opuszczenia swojego domu. Ze sobą udało jej się zabrać jedynie pierzynę, maszynę do szycia „Singer” i rodzinny album ze zdjęciami. Album po dziś dzień stanowi bezcenną, rodzinną pamiątkę, którą wraz z innymi fotografiami i dokumentami podzieliła się z nami jej prawnuczka, Izabella Mroczka.

Rodzina Łuców została wywieziona do Kazachstanu i skierowana do kołchozu Aleksandrówka (w aktiubińskiej obłasti), gdzie zajmowała się pracą przy budowie linii kolejowej. Zabrana maszyna do szycia umożliwiła Annie dodatkową pracę, dzięki której mogła zdobyć żywność.

Syn Anny i Macieja, Czesław Łuc w 1941 r. opuścił kołchoz i trafił w szeregi Armii Andersa, aby wraz z nią toczyć boje o Monte Cassino. Ciągle martwił się o pozostawioną w Kazachstanie rodzinę. 28 grudnia 1941 r. pisał do swojej matki Anny i siostry Stanisławy kilka smutnych, a zarazem pełnych troski słów, pytając o ich ciężką pracę i zdrowie.

Dwa lata po opuszczeniu Aleksandrówki przez Czesława, również Stanisława zaciągnęła się do wojska. W 1943 r. została przyjęta do I Armii Wojska Polskiego i skierowana do Samodzielnego Batalionu Kobiecego im. Emilii Plater. Pełna poświęcenia żołnierska postawa skłoniła dowództwo do wysłania Stanisławy do szkoły podoficerskiej łączności. Jako radiotelegrafistka została przeniesiona do II Armii Wojska Polskiego. W samodzielnej jednostce brała czynny udział w walkach nad Odrą i Nysą. W 1945 r. została zdemobilizowana i w stopniu kaprala wróciła do rodziców, którzy zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami udali się do Tuligłów. Anna przybyła tam z Kazachstanu, zaś Maciej dotarł z obozu jenieckiego. Ostatecznie rodzina otrzymała gospodarstwo we wsi Węgierka k. Pruchnika.

Za swoje zasługi Stanisława została uhonorowana licznymi odznaczeniami m.in.: Medalem Zwycięstwa i Wolności, Odznaką Grunwaldu, Medalem za udział w walkach o Berlin, Medalem za Odrę, Nysę i Bałtyk, Brązowym Medalem Zasłużonym na Polu Chwały. W domowych archiwaliach znajduje się opinia dowódcy dotycząca Stanisławy, w której czytamy m.in.: Kapral Łucówna Stanisława, pełniąc służbę czynną w Jednostce Wojskowej Poczta Polowa nr 83733 wykazała bardzo dobre wyczyny dla swojej Jednostki i Wojska Polskiego. Na powierzonym jej stanowisku zawsze starała się jak najlepiej wywiązać się ze swoich obowiązków, nie bacząc na trudy i niewygody. W okresie ciężkich działań i zmagań z hitlerowskim zaborcą pracowała z całym swoim poświęceniem, była całkowicie oddana pracy i obowiązkowi jaki przypadł jej w udziale (…).

Stanisława w 1953 r. wyszła za mąż (po mężu Głogowska), miała córkę i syna. Od 1955 r. pracowała jako księgowa, zmarła w 2009 r.

W dokumentach rodzinnych zachowała się korespondencja z Polskim Czerwonym Krzyżem ze strony zarówno Stanisławy, jak i Czesława, którzy poszukiwali się po wojnie wzajemnie. Ostatecznie udało im się nawiązać kontakt listowny, nigdy jednak się już nie spotkali. Czesław, mimo że wolą rodziców było spotkać się po wojnie i zamieszkać w Tuligłowach, nie zdecydował się na powrót do Ojczyzny. Został w Anglii, gdzie zmarł, a jego prochy zostały rozsypane w Ogrodzie Pamięci w Sheffield.