Kolekcja rodziny Misiewiczów
W ubiegłym roku, w ramach programu Archiwa Rodzinne Niepodległej, Archiwum Państwowe w Radomiu dzięki darowiźnie Pana Piotra Turczyńskiego wzbogaciło swój zasób o archiwum rodzinne poświęcone rodzinie Misiewiczów. W jego skład wchodzą nie tylko dokumenty, listy w wielu językach, ale również druki ulotne i muzealia. Przekazane materiały dotyczą głównie Władysława Misiewicza, jego życia rodzinnego, służby wojskowej, zamiłowania do języków obcych oraz fascynacji filozofią buddyzmu.
Władysław Misiewicz był synem Antoniego Misiewicza i Rozalii z Marcuchów. Urodził się w 1910 roku we Lwowie. Jego ojciec uczestniczył w walkach o niepodległość. W rodzinnym archiwum pozostały odznaki upamiętniające te wydarzenia: Krzyż Pamiątkowy 6. Pułku Piechoty Legionów Polskich (Krzyż Wytrwałości), pamiątkowa odznaka Rańcza-Huszt dla byłych żołnierzy Legionów Polskich, a później Polskiego Korpusu Posiłkowego, internowanych w 1918 roku (Antoni Misiewicz był internowany na Węgrzech), odznaka pamiątkowa Orlęta Obrońcom Kresów Wschodnich. Po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości rodzina mieszkała przez jakiś czas w Radomiu, gdzie w 1932 r. zmarł Antoni Misiewicz. Jego grób znajduje się w kwaterze legionistów na cmentarzu przy ulicy Bolesława Limanowskiego.
Władysław Misiewicz ukończył w Krakowie Szkołę Rzemiosł Artystycznych i w 1930 r. otrzymał świadectwo złożenia egzaminu czeladniczego w zawodzie introligatorskim w Izbie Rzemieślniczej w Krakowie. Po ukończeniu szkół i zdaniu matury rozpoczął się kolejny etap w życiu młodego mężczyzny – służba wojskowa, którą odbył w 8. Pułku Ułanów im. Józefa Poniatowskiego. Po zakończonej służbie wrócił do rodzinnego Lwowa, gdzie poznał swoją przyszłą żonę, Stefanię Bąk. Para pobrała się w 1938 r.
Wojna, która wybuchła rok później, rozłączyła na chwilę Władysława z żoną i synem. Misiewicz w szeregach ułanów brał udział w kampanii wrześniowej. Został ranny w starciach pod Sochaczewem, gdzie trafił do szpitala polowego. Na początku 1940 roku udało mu się powrócić do rodziny we Lwowie. Tam Misiewiczowie pozostali do końca wojny. Władysław pracował w tym okresie jako urzędnik pocztowy.
Po wojnie rodzina Misiewiczów przeniosła się do Radomia, gdzie Władysław uczestniczył w kompletowaniu księgozbioru do biblioteki miejskiej. Dał się poznać wielu mieszkańcom Radomia jako księgarz i bibliotekarz. Za swoje dokonania w życiu zawodowym, był wielokrotnie odznaczany. W archiwum rodzinnym znalazły się m.in. odznaki dla wzorowego księgarza, czy Polonia Restituta.
Oprócz książek Władysława pasjonowały także języki. Już jako nastolatek uczył się języka esperanto, którego przez całe swoje późniejsze życie był nauczycielem i propagatorem. Nawet córka Państwa Misiewiczów – Izabela na drugie imię miała Esperantyna. Była ona też jednym z najmłodszych uczestników Kongresu Esperanto w Warszawie w 1959 roku. Władysław znał także język niemiecki, rosyjski, ukraiński, włoski, hiszpański, portugalski, francuski, angielski i łacinę. Dzięki swojemu poliglotycznemu talentowi prowadził korespondencję z ludźmi na całym świecie.
Władysław Misiewicz był też znanym i cenionym orientalistą. Zafascynowany buddyzmem, aby zgłębić jego nauki w oryginale, nauczył się języka pali. Pomógł mu w tym prof. Eugeniusz Słuszkiewicz. Misiewicz na tyle był znany w środowisku buddyjskim, że jego nazwisko i zdjęcia pojawiały się w buddyjskiej prasie w Japonii, Indiach i Anglii. Korespondował również z mnichami i wyznawcami z wielu krajów np. Nepalu. Natomiast jego dzieło w języku angielskim „Rozwój woli” doczekało się wydania na Sir Lance.
Przez całe swoje życie Misiewicz zgromadził imponujący wielojęzyczny księgozbiór dzieł o buddyzmie i nie tylko. Po jego śmierci w 1997 został on przekazany Uniwersytetowi Warszawskiemu.