Kolekcje / Kolekcja Wiesława Maciejewskiego

Kolekcja Wiesława Maciejewskiego

Łukasz Jaworski, Archiwum Państwowe w Łodzi

W ramach projektu Archiwa Rodzinne Niepodległej Archiwum Państwowe w Łodzi otrzymało spuściznę dorobku artystycznego łódzkiego fotografa Wiesława Maciejewskiego. W jej skład wchodzi około 4.000 negatywów, kilkaset slajdów i odbitek pozytywowych, szkice, katalogi wystaw autorskich oraz wystaw zbiorowych, w których uczestniczył, a także dokumenty osobiste.

01-autoportret

Urodzony w 1929 r. w Skierniewicach Wiesław Maciejewski swoje życie prywatne i zawodowe związał z Łodzią.

Dał się zapamiętać jako zapalony sportowiec. W latach 1948-1963 był zawodnikiem a później także trenerem drużyny koszykarskiej Łódzkiego Klubu Sportowego (za wyjątkiem sezonu 1953/54, kiedy występował w Legii Warszawa), z którym zdobył w 1953 r. tytuł mistrza Polski (w finałowym turnieju nie wystąpił, gdyż otrzymał akurat powołanie do służby wojskowej, w czym upatrywano celowe działanie zmierzające do osłabienia ekipy rywali przez resort obrony, liczący na sukces CWKS Legia). Rozegrał łącznie 190 spotkań, zdobył 2.149 punktów, przy średniej 11,3 punktu na mecz. W sezonie 1951/1952 uplasował się na czwartym miejscu najlepszych strzelców I ligi polskiej w koszykówce mężczyzn z wynikiem 194 punktów. Dwudziestokrotnie występował w reprezentacji koszykarskiej Polski.

03-dyplom-sportowy

Fotografią zajmował się od końca lat czterdziestych. W 1952 r. wstąpił do Polskiego Towarzystwa Fotograficznego. W 1963 roku przyjęto go do Związku Polskich Artystów Fotografików a w 1970 r. został członkiem Federation Internationale da l’Art Photographique.

08-dyplom-fiap 09-fiap-list

W 1987 roku otrzymał jubileuszowy medal 40-lecia ZPAF. Rok później otrzymał medal ZPAF „Za zasługi dla rozwoju fotografii”. Brał udział w kilkudziesięciu wystawach krajowych i zagranicznych, zdobywając wiele nagród i wyróżnień. Jego prace znajdują się w wielu kolekcjach w Polsce i za granicą.

04-dyplom-wystawa 05-dyplom-wystawa

Zajmował się także wzornictwem przemysłowym. Był stałym współpracownikiem Biura Wystaw Artystycznych w Łodzi.

Zmarł w 2005 roku w Łodzi.

20-panorama-teofilow-przemyslowy 07-dyplom-wzornictwo 24-bizuteria 1 06-swiadectwo-autorskie

Tak sam opisywał swoją twórczość:

„W swej pracy dążę, aby ostateczny kształt wypowiedzi był obrazem, w którym zastosowane środki są niezbędne do przekazania zawartych w nim treści. Dlatego unikam przegadań sądząc, że prostota przekazu to założenie, które w sposób szczególny dyscyplinuje i stawia wymagania w wyborze i hierarchii wszystkich elementów obrazu, a w konsekwencji czyni wypowiedź jasną i przejrzystą.

Nie oznacza to jednak, że w mych pracach brak miejsca na indywidualny odbiór, odczucia, czy interpretacje.

Przy takich założeniach negatyw jest dla mnie nie celem, lecz punktem wyjścia do ostatecznej wypowiedzi. Pozwala to w moim przekonaniu przekazywać treści w zamierzonym nastroju i klimacie, nie będąc niewolnikiem mechanicznej rejestracji.”

02-autoportret-kompozycja

Grzegorz Bojanowski, historyk fotografii łódzkiej, scharakteryzował twórczość Wiesława Maciejewskiego:

„Miarą twórczości fotograficznej Wiesława Maciejewskiego jest klasyczne piękno. Jego zdjęcia nie wymagają komentarza. Czytelność obrazu jest sugestywnie klarowna, że słowem wartości tych prac podnosić nie trzeba. Popatrzmy zatem uważnie na eksponowane zdjęcia.

Autor ,,nie tropi dziwności istnienia”. Zwyczajny drewniany blat stołu z porozrzucanymi przedmiotami. Ściana gęstego listowia, z którego wyłania się drewniana głowa świątka. Błyszczące linie torów kolejowych i trzy samotne mewy. Puste, łódzkie podwórko z dwoma drewniakami. Szeroka, trawiasta łąka z małą postacią odpoczywającej kobiety. Mglisty pejzaż. Zagubiona w przestrzeni jeziora łódeczka. Surrealnie odrapana ściana domu, a przy niej całująca się para. Smutne oczy patrzące przez rozerwany kosz wiklinowy.

Co te zdjęcia łączy? Czym te prace emanują? Nastrojem! Trudnym do opisania nastrojem - spokoju, smutku, urzeczenia, niespełnienia, refleksji.

12-widok-lodz 11-widok-lodz 13-widok-lodz

Tę nostalgiczną aurę osiąga W. Maciejewski prostymi środkami wyrazu. Przede wszystkim starannym wyborem motywu i jego skadrowania, prostą, o małej ilości elementów kompozycją (najczęściej centralną), zwiększonym kontrastem. Jest to jego kanon widzenia rzeczywistości i program jej fotografowania, który konsekwentnie realizuje niemal od czterdziestu lat. Rezultatem takiego widzenia i pojmowania fotografii są zdjęcia, na których sfotografowana realność urasta do rangi symbolu.

14-widok-lodz 15-widok-lodz 16-widok-lodz 17-widok-lodz

Autor przywiązuje dużą wagę do kompozycji i plastycznego kształtu zdjęcia. Stąd wiele jego prac cechuje dyskretna aranżacja sytuacji lub jest wynikiem manualnych ingerencji na negatywie czy pozytywie. Eliminując zbędne szczegóły i zmianę walorów tonalnych, dąży do ładu i subiektywnego porządku sfotografowanego motywu. Precyzyjność i oszczędność stosowanych środków wyrazu uwydatnia komunikowanie treści, choć osiągnięta tą drogą chłodna elegancja nie wolna jest niekiedy od powierzchownych efektów. Wiele z tych pracy, to ciążące ku grafice plakaty. Ten nurt jego twórczości można by określić mianem -  stylizowany realizm o humanistycznym przesłaniu.

18-widok-lodz 19-widok-lodz

Drugim wątkiem twórczych zainteresowań W. Maciejewskiego jest portret. Zwłaszcza portret ludzi sztuki środowiska łódzkiego, z którym autor zawodowo i nic tylko, związany jest od dawna. Statyczne portrety atelierowe (ale bez sztucznego oświetlenia), utrzymane w bardzo ciemnej tonacji, nieodparcie kojarzą się w sposobie oddania struktury materii z malarstwem flamandzkim. Frontalnie fotografowane twarze, gdyż głównie na nich skupia się autor, o wstrzemięźliwej mimice, pozbawione gestów i popisów światłocieniowych, uderzają niezwykłą trafnością ukazania nie tylko cech fizycznych, co przy tej klasie fotografa jest oczywistością, ale ich osobowości, a nawet - wnętrza duszy artysty. I nie jest to bynajmniej stwierdzenie retoryczne. Do wyrażenia takiej opinii upoważnia mnie fakt, iż z wieloma portretowanymi osobami stykałem się przez wiele lat niemal codziennie. I patrząc na ich portrety z satysfakcją mogą wyznać, iż oblicze zewnętrzne tych ludzi jest tożsame z prawdą wewnętrzną.

21-portret 22-portret-benon-liberski 23-portret-zbiorowy

Innym, rozbudowanym tematem fotograficznych penetracji W. Maciejewskiego jest sport, z którym autor związany jest emocjonalnie, jajko że sam był czynnym zawodnikiem. Może dlatego zdjęcia te tak odbiegają od powszechnie panujących stereotypów pokazywania tej dziedziny ludzkiej aktywności. W pracach W. Maciejewskiego nie widzimy fotogenicznych scenek czy reporterskich ciekawostek. Nie widzimy emocji i przeżyć sportowców - zwycięstwa, porażki czy osiągniętego rezultatu. Dominacją tych zdjęć jest wysiłek. Wysiłek egzemplifikowany przede wszystkim w rzeźbie mięśni sportowca. Wysiłek tak namacalny, że niemal słyszymy dyszące ciało zawodnika, a rozedrgana muskulatura potęguje ekspresję ruchu.

Oglądając twórczość W. Maciejewskiego, warto pamiętać sentencję Pierre Teilarda de Chardin, który powiedział, że „wszelkie życie polega na tym, by widzieć - jeśli nie ostatecznie, to przynajmniej istotnie”.

Myślę, że to - istotne widzenie - Wiesław Maciejewski w swojej fotograficznej twórczości, a może nie tylko, z powodzeniem realizuje.”

10-katalogi-wystaw 1